Say Yayınları'nın Erich Fromm kitaplığına bu yıl katılan kitaplardan biri de "Rüyalar, Masallar, Mitler - Sembol Dilinin Çözümlenmesi" adlı kitap oldu. Yazar 1951 yılında kaleme aldığı ve Aydın Arıtan ile Kaan H. Ökten'in özenli çevirisiyle bizlerle buluşturduğu kitabında ilk olarak "rüya" kavramını ele alıyor. "Gerçeklik" ve sıklıkla alışageldiğimiz gerçekliğin sınırları dışında yorumlanmaya yatkın olan rüyanın kesişim noktaları üzerinden gerçekliğin sorgusunu yapıyor. "Gerçek nedir?" sorusunu dahi olura yönlendiren Fromm, farklı coğrafya ve kültürlerde rüyanın yorumlanışına değiniyor. Modern çağ/aydınlanma ile beraber rüyanın ele alınışındaki olumsuzlukları, geçmiş kültürlerde rüyanın yorumlanışıyla karşılaştıran yazar, rüya yorumculuğunun yalnız nevrotik hastalara psikiyatrlarca uygulanan bir yöntemden ibaret görülmesini de kısmen eleştiriyor diyebiliriz.
Rüyalar ve sembol dilinin çözümlenmesinin "insanlığın doğaya hükmedemediği çağlardan bize aktarılan önemli bilgileri kavramanın" yolu olarak okuyucuya sunuyor.
Sembollerin türlerinin (Evrensel, rastlantısal ve geleneksel) oluşum yönleriyle kitabında inceleyen yazar, ortak semboller üzerinden mitlerin oluşum, aktarım ve yorumlanmasına değiniyor. Kutsal kitaplarda sıklıkla kullanılan sembollere yer vererek, bunların yorumlanmasını yaparak daha kolay bir okuma sunuyor.
Rüya yorumculuğunda hemen herkesin aklına ilk gelen isimler olan Freud ve Jung'un yorumculuğu ise ayrı bir bölümde, detaylarıyla ele alınıyor. Ayrıştıkları noktaları ve ortak noktalarıyla irdelenen bu iki ismin yer yer okuyucuya ve bazen de yazara dahi mantıksız gelen iddiaları da okuyucu için sorgulamalar başlatabiliyor. Tahmin edebileceğiniz gibi "bilinç" ve "bilinçdışı" kavramları da sıklıkla bu bölümde karşımıza çıkıyor.
Üç farklı rüya yorumlama yöntemini ele alan yazar, ardından rüya yorumlama tarihçesini işliyor.
Psikolojik olmayan rüya yorumu, psikolojik rüya yorumu olarak iki farklı stil üzerinden ve kült yazınlar üzerinden ele aldığı bu bölüm oldukça detaylı. Roma, Yunan filozoflarının eserleri ya da - yine - kutsal kitaplardan alıntılanan metinler üzerinden titizlikle çözümlendiği bu bölümler konuyu kavramada oldukça yardımcı oluyor.
İnsanlığı ortak sembol ve bu sembollerin "ortak anlamları" sayesinde çözümlenebilmesi sonucunda neredeyse insanlığın genlerine, bilinçlerine işlemiş mitlerini/masallarını/rüyalarını irdelerken Yaradılış Miti, Kırmızı Başlıklı Kız, Şabat Merasimi, Ödipus Miti'ni örnekleme amacıyla kullanan ve çözümleyen Erich Fromm, yaptığı çözümlemelerle mitlerin ve sembollerin ortak kültür/ortak bilinç hazinemizde var olduğunu değiniyor. Okuyucu için bu çözümlemeler çok ilginç olabilir. Daha önceden Kırmızı Başlıklı Kız ya da Ödipus Miti'ni bu şekilde "hiç düşünmemiş" olduğunuzu fark edebilirsiniz.
Başarılı bir çeviri sonucunda rahat bir okuma sunan bu değerli kitabı kaynak kitap olarak sürekli el altında tutmak isteyebilirsiniz. Edebiyat eleştirisinden tutun da psikiyatri-psikoloji ya da rüya yorumculuğu ilginizi çekiyorsa, Erich Fromm'un bu eseriyle kesinlikle tanışmalısınız.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder