Judith Butler "Cinsiyet Belası"

2015'in ilk yazısı Judith Butler'ın olsun istedim. O yüzden hem 2014'ün son günlerinden okuduğum "Cinsiyet Belası" adlı kitabının yorumunu, hem de "Taklit ve Toplumsal Cinsiyete Karşı Durma" kitabının yazılarını yazmak için bilgisayarın karşısına geçtim.

Bu yazı, gördüğünüz üzere "Cinsiyet Belası" kitabı hakkında.

Feminizm hakkında okuma yapmayı isteyen herkesin karşına çıkan ilk isimlerden biri olan Judith Butler, Amerikalı bir filozof. Ağırlıklı olarak Sigmund Freud, Simone de Beauvor, Julia Kristeva, Jacques Lacan, Luce Irigaray, Michel Foucault ve Monique Wittig'in metinleri üzerinden çıkarımla ilerleyen metinde Butler, kadın ve erkek kimliğinin oluşumu ve sürüdürülüp, yeniden üretilmesi üzerine beni çoğunlukla "nasıl olur da bunu bu zamana kadar göremeyiz"e yönlendiren bir çok fikrini paylaşıyor.

Toplumsal cinsiyetin siyaset ve dil ile oluşturulup sürekliliğinin sağlandığına dikkat çekerek konuyu irdelemeye başlayan yazar, toplumun cinsel rolleri yaratma üzerindeki etkisini ele alıyor. İktidar alanındaki ataerkilliği eleştirirken, feminist kimliğin siyasi hareketle birlikteliğinde "temsil"i, feminist özne kimliğinden ayırarak ele almayı öneriyor.

Bedenin mi toplumsal cinsiyeti yarattığını yoksa toplumun mu toplumsal cinsiyeti yarattığı konusunu inceleyerek devam eden Butler, bu cinsel rollerin yaratımında tarih ve kültürün etkisine de vurgu yapıyor.

Kadınların toplum içinde "eril" olanın "ötekisi" olarak, dışlanarak ifade edilmesinin acı gerçeğine değinen yazar, toplumun algısı içinde "kişi"nin yalnız ve ancak "erkek" olduğunu, dişil olanın ise toplumsal cinsiyetin yegane unsuru olduğunu öne sürüyor. Ki bu konuda kendisine katılmamak mümkün değil.

Kamusal alanda ancak "erilleşerek" varlığını sürdürebileceği yanlış yönlendirmesiyle boğuşan dişi kimliğin, bu sorunla mücadele etme gerekliliğini vurgulayan metinde aynı zamanda farklı cinsel kimliklerin farklı görüşlerce ortaya atılan tanım farklılıklarına da değiniliyor.

Toplumun arzu nesnelerini, cinsel rolleri nasıl ve ne amaçla yarattığını sorgulamaya iten Cinsiyet Belası'da "cinsiyetin" ne olduğunu oturup düşüneceğinizden eminim.