Thomas Asbridge "Haçlı Seferleri"

Say Yayınları'nın tarih dizisinden çıkan Haçlı Seferleri, Londra Queen Mary Üniversitesi'nde Ortaçağ Tarihi bölümünde kıdemli okutmanlık yapan tarihçi - yazar Thomas Asbridge'in yazdığı bir kitap. Daha önce de BBC için Haçlı Seferleri'ni konu alan bir belgeselde de imzası bulunan Asbridge, uzman olduğu konuda geniş çaplı bir kaynak hazırlamış.

Dokuz yüzyıl öncesinde Avrupa'daki Hıristiyanların, Haçlı Seferleri'ne çıkmasının sebebini açıklayarak kitaba başlayan yazar, İslam dünyası ve Hıristiyan dünyası arasında dönem içinde yer alan gerilime de değiniyor. Bu gerilim sonucunda geniş bir coğrafyayı kapsayan savaşlar, gerginlikler, krizler arasında tarih boyunca ilerlerken tarafsızlık ilkesinden de ödün vermiyor. Ki bunu yazar kendisi de metnin içinde belirtiyor.

Her iki tarafında da gözünden olaya bakmaya çalışan ve gerek Müslüman dünyası, gerekse Hıristiyan dünyasına dair açıklamalarla tarihe kazınan bu büyük seferlerin arka planına dair öncesinde konuya dair bilgisi olsun ya da olmasın, okuru gelecek olan tarihi gerçeklere karşı bilgilendiriyor.

"Kutsak Topraklar"a doğru yola çıkan Haçlılar'ın farklı zamanlarda gerçekleşen yolculuğu, amaca odaklanmış on binlerce insanı bir araya getiren ve bir arada tutmayı başaran güdüleyici etkenler, dünya ve öte dünya kavramlarının bireysel (ve sonrasında haliyle toplumsal) etkileri metnin içinde bir yandan da okura tarihten daha fazlasını düşündürtebilecek şekilde - en azından bence. Yani öyle; maddiyat ve maneviyat üzerine kısaca da olsa bir sorgulama yaşayacağınızı düşünüyorum okuduğunuzda. Ya da bunu sizler de benim gibi, hayatınızda ilk kez bu seferler üzerine, ya da bu tip seferler üzerine düşündüğünüzde aklınıza gelmiş olan o sorgulamayı anımsayacaksınızdır. Okurken, sıkla siz de tarihin kaydedildiği o anlardaymışçasına olacağınız için, her iki tarafın gözüyle ve şu andaki benliğinizle duruma farklı yorumlar getirebilirsiniz de.

Yakındoğu, Ortadoğu ve Avrupa için günümüze dek etkileri süren bu tarihi olayların arka planını ders kitapları haricinde de görmek isteyenler için verimli bir kaynak. Güç dengelerinin nasıl, neden, kimlerle değiştirildiğini görmek, şu andaki dünya siyaseti hakkında da biraz daha fazla bilgiyi sunuyor okura. Geçmişin gelecek üzerindeki etkisini, şimdiki zamanımızı yönlendiren tarihi tanımak açısından okunmasında fayda var.

Bir de eklemeden geçemeyeceğim, kitapta yer alan haritalar, çizimler - kısaca görseller oldukça ilgimi çekti.